تفاوت زبان ترکی استانبولی با زبان ترکی آذربایجانی چیست؟ فرق زبان ترکی ایران با زبان ترکی کشور آذربایجان چیست؟
تفاوت ترکی استانبولی با ترکی آذربایجانی از بسیاری جهات قابل ملاحظه است تا کسانی که علاقه وافری به آموزش و یادگیری زبان هایی از قبیل ترکی استانبولی یا آذربایجانی دارند و یا از سوی دیگر در حال آموزش این زبان ها به علاقه مندان هستند، با دانستن کاربردی ترین تفاوت های زبان ترکی به راحتی خواهند توانست در امور خود موفق شوند.
در این مطلب من سعی می کنم کمی در رابطه با این دو زبان صحبت کنم تا بتوانیم متفاوت بودن یا نبودن آنها را قضاوت کنیم.
تاریخچه
ترکی استانبولی مدرن لهجه‌ی ادبی ترک‌های آناتولی و زبان رسمی جمهوری ترکیه است. حال آنکه، آذری یا آذربایجانی زبان آذری‌هایی است که عمدتاً در آذربایجان و در شمال غربی ایران زندگی میکنند و زبان رسمی جمهوری اخیراً استقلال یافته آذربایجان است.
گفتنی است شیوه نوشتاری در هر دو این سرزمین ها در سال های دور یکسان بوده و به مدد حروف الفبای فارسی و حروف صدادار عربی صورت می گرفته که البته در طول زمان نوشتار زبان آذربایجانی تغییر یافته است.
علارغم تصور بسیاری از افراد که فکر میکنند با دانستن ترکی آذری می‌توانند به راحتی ترکی استانبولی را نیز صحبت کرده و متوجه شوند باید گفت که متاسفانه اینگونه نیست.
ساختار ترکی استانبولی بسیار متفاوت با ترکی اذری است. چه در لغات، ساختار افعال و نیز اصطلاحات. این نکته را به راحتی با مقایسه ی کانال های ترکیه و آذربایجان در اولین لحظات میتوان متوجه شد.
املای کلمات و واج شناسی آنها
در بحث نوشتار، بررسی تاریخچه زبانی مفید خواهد بود. در سال ۱۹۲۸ استفاده از حروف لاتین جهت نوشتار کلمات برای زبان ترکی استانبولی تصویب گردید تا قبل از این تغییر این زبان از حروف عربی برای املای کلمات استفاده می کرد. اما این تغییر در زبان آذربایجانی بنابر دلایلی دیرتر رخ داد به طوری که این زبان برای املا از حروف کریل استفاده می نمود و در سال ۱۹۴۰ با تغییرات اندکی در حروف لاتین اقتباسی از زبان ترکی استانبولی، حروف لاتین را برای خود رسمی نمود.
از کلیدی ترین تفاوت ترکی استانبولی با ترکی آذربایجانی می توان به تفاوت در ارقام اشاره نمود که به شرح زیر است:
ارقام آذری زبان ترکی استانبولی
- ۴ dörd dört
- ۷ yeddi yedi
- ۸ səggiz sekiz
- ۹ doqquz dokuz
- ۲۰ iyirmi yirmi
- ۱۰۰۰ min bin
هنگامی که فرد وارد جمله سازی و ساختار جملات می شود به تبع تفاوت های موجود بیشتر شده و واضح تر می شوند. به راستی هر زبانی دنیای پیچیده خود را دارد. اما امتیاز یادگیری یکی از زبان های آذربایجانی یا ترکی استانبولی در این است که به دلیل پیشینه مشابه فرد قادر خواهد بود حتی در حد متوسط، خود را با زبانی که نیاموخته وفق دهد و به راحتی بتواند نیازهای اولیه اش را در سفر به هر کدام از این کشورها برطرف سازد.
ساختار جمله (نحو) در استانبولی در مقایسه با آذری چگونه است؟
ترتیب ساختار جمله در زبان‌های ترکی عبارت است از: فاعل+ مفعول+ فعل. بنابراین، هر دو زبان ترتیب کلمات یکسانی دارند، و در بسیاری موارد به این ساختار وفادار هستند. هر دو زبان وجوه وصفی و اسامی مصدر دارند که در بسیاری موارد مانند عبارت موصولی در زبا‌های هندو-اروپایی عمل میکنند.
تفاوت از نظر کلمات و واژگان
میتوان گفت که اکثریت کلمات در هر دو زبان بسیار مشترک هستند ممکن است تلفظ‌شان اندکی با هم فرق داشته باشند.
آیا زبان ترکی استانبولی و آذری دو زبان متفاوت هستند؟
جواب به این سوال یک مرز مشخص علمی ندارد. می توان گفت تفاوت های ترکی استانبولی و آذری آنقدر هست که بتوان آنها را دو زبان جداگانه دانست ( به ویژه به واسطه تفاوت در نوشتار ) اما در عین حال آنها دو زبان متفاوت نیستند بلکه دو زبان بسیار به هم نزدیک و هم خانواده هستند. تعریف زبان ها معمولا با مفهوم کشورها هم پیوند زیادی دارد. مثلا تفاوت بین دو زبان هندی و اردو حتی کمتر از ترکی استانبولی و آذری است اما به واسطه متفاوت بودن دو کشور هند و پاکستان معمولا به آن ها به صورت دو زبان متفاوت اشاره می شود.
در مقابل لهجه های عربی در بین کشورهای عربی بسیار متفاوت هستند. عربی مردمی که در مراکش زندگی می کنند گاهی آنقدر با مردم عربستان و خاورمیانه متفاوت است که نمی توانند زبان محاوره ای همدیگر را بفهمند اما با این حال به هر دوی آنها عربی گفته می شود.
