شاید بارها برای شما پیش آمده که به محض مطالعه ی اولین جملات متن، رنگ و بوی ترجمه را حس کرده اید. ترجمه یک فرایند تغییر بوده و مترجم می بایست برای تمام واژه ها و جملات متن، لباسی نو بدوزد. اما مترجم به چه مهارتی برای دوختن لباس تالیف نیاز دارد؟

ترجه باید چه ویژگی های داشته باشد؟

هر آنچه در متن مبدا وجود دارد، می بایست بدون هیچ کم و کاستی به متن مقصد انتقال پیدا کند. یعنی مترجم باید امانت دار خوبی باشد، ولی در عین حال خیاطی ماهر که بتواند در زبان مقصد برای محتویات زبان مبدا لباس جدید بدوزد. اگر مترجم توانایی تغییر کامل را داشته باشد، در نهایت کاری بی عیب و نقص تحویل می دهد. به منظور تغییر کامل، مترجم می بایست از متن مبدا فاصله بگیرید. حال منظور از فاصله چیست ؟

وقتی مترجم جمله را می خواند تا ترجمه کند، کل واژه ها و جملات را باید بدون کاستی درون قالب فارسی یا هر زبان مقصد مورد نظر قرار دهد. قالب فارسی یعنی اینکه تمام واژه ها و جملات کاملا مطابق دستور زبان و لغات فارسی باشند. شرط اول برای دوختن لباس بی نقص تالیف، تسلط کامل بر زبان مبدا و مقصد است. هر چه شما بیشتر در هر دو زبان خبره باشید، ترجمه ی شما بیشتر در لباس تالیف ظاهر می شود.

مهارت مترجم چیست؟

مترجم باید مطالعات زیادی به زبان مقصد داشته باشد تا از تسلط کاملی در مورد واژه ها، جملات، ساختارها، استعاره ها و دیگر آرایه ها برخوردار باشد. گاهی اوقات کاربرد یک ضرب المثل در معادل عبارتی انگلیسی، آنچنان زیبایی به ترجمه بخشیده که خواننده هرگز قادر به تشخیص ترجمه بودن متن نیست.

هر زمانی که مترجم توانست با مهارت کامل از متن مبدا فاصله بگیرد و آن را با شکلی جدید ولی معنایی عینا مشابه ترجمه کند، آن وقت می توانیم بگوییم که مهارت دارد و اثر او دیگر شبیه به ترجمه نیست. متاسفانه بیشتر مترجم ها در این روزها، معلومات عمومی بالایی ندارند و دلیل آن هم، مطالعه نکردن است. هر چه مترجم پیش زمینه ی بیشتری در مورد متن داشته باشد، بهتر می تواند قالب فارسی بسازد. آشنایی با مبحث متن، بزرگترین مزیت برای ترجمه ای با کیفیت بالا است. زیرا مترجم به راحتی در متن مقصد، واژه ها و جملات را در کنار هم قرار داده و ناخودآگاه از متن اصلی فاصله می گیرد.

اگر ترجمه را فرایند تغییر چند سطحی در نظر بگیریم، عملا تغییر تنها باید در سطح ظاهر یعنی ساختار رخ دهد ولی معنا دست نخورده تنها در کلماتی به زبان مقصد انتقال یابد. یعنی در نهایت محصول مترجم، به مثابه ی متنی باشد که نویسنده تالیف کرده و کاملا در چارچوب زبان مقصد قرار دارد. اما به خاطر داشته باشید که مترجم امانت دار خوبی باید باشد و منظور نویسنده متن مبدا را بدون هیچ کم و کاستی به زبان مقصد در لباسی نو بیان کند. این دیگر به خلاقیت مترجم خیاط ما بستگی دارد که چه الگویی را انتخاب کند که بر تن زبان مقصد به خوبی بنشیند و ظاهر تالیف به آن ببخشد.